Talenty, które przeszkadzają. Talenty niedojrzałe i cechy deficytowe
Talenty niedojrzałe a cechy deficytowe
Narzędzie diagnostyczne CliftonStrengths® pomaga rozpoznać unikalną dla osoby kolejność oraz połączenie 34 cech. Większość osób, które spotykam głównie koncentruje się na pierwszych pięciu cechach. Tymczasem na wyniku liczy się i głowa, i ogon listy. Pierwszą 10-tkę tworzą twoje talenty, zaś ostanie pozycje zajmują tzw. cechy deficytowe. Talenty oznaczają powtarzalne i dominujące wzorce odczuć, myśli i zachowań. Cechy deficytowe (antytalenty) wskazują na to co jest dla ciebie nienaturalne.
Podczas sesji talentowych zauważam, że ludzie często demonizują brak u siebie pewnych „pożądanych” przez nich cech. To forma stereotypu. Programiści „załamują ręce”, gdy w profilu talentowym nie ma Analityka (Analitical); menadżerowie szukają u siebie talentów Stratega (Strategic) czy Wizjonera (Futuristic). Jednak prawie wszyscy lamentują, gdy na wyniku badania na odległych pozycjach ląduje talent, który Gallup nazywa Intelektem (Intellection). Bywa to i zabawne, i straszne. Kiedy stosuję właściwą dla metody nomenklaturę, mówię: „Intelekt jest u ciebie cechą niewystępującą” lub jeszcze gorzej – „Intelekt jest cechą deficytową”. To brzmi fatalnie! Nie oznacza jednak, że ten ktoś nie ma mózgu! Może korzystać z innego talentu lub układu talentów, który odpowiada charakterystycznemu dla niego stylowi myślenia.
Jesteśmy tak mocno nauczeni skupiać się na słabościach, że często w rozmowie o swoich talentach, patrzymy najpierw na „ogon listy”. Tymczasem, jeśli chcesz rozpoznać swoje ograniczenia warto zacząć…od talentów. Tak jest – od talentów! Gallup nazywa to dojrzałością talentów. Dlaczego tak? Bo w wersji niedojrzałej – talenty przeszkadzają, bywa, że nawet bardziej niż antytalenty. Cechy deficytowe bowiem są dla ciebie zachowaniem nienaturalnym, więc raczej nie robisz lub unikasz tego. Talent – przeciwnie. To dominujący i powtarzalny wzorzec – więc gdy jest niedojrzały, może szkodzić i tobie, i współpracownikom.
| Talenty niedojrzałe | Cechy deficytowe (antytalenty) |
| może znajdować się w pierwszej 10 wyniku talentów (top 10) | znajduje się na końcu wyniku talentów (last 5) |
| naturalne dla nas | nienaturalne dla nas |
| aktywności, które robimy – zachowania powtarzalne | aktywności, których unikamy – zachowania sporadyczne |
| ograniczają potencjał – przeszkadzają (nie przynoszą wartości ani nam, ani otoczeniu) | są słabościami – frustrują (jeśli przynoszą wartość, to okupioną trudem i zmaganiem) |
| wymagają inwestycji (praca nad rozwojem) | wymagają zarządzenia (praca nad neutralizacją wpływu) |
Talenty, które przeszkadzają w zarządzaniu
Kiedy jesteś menadżerem, a twoje talenty są niedojrzałe, to bywasz utrapieniem dla zespołu. Zacznij zarządzać najpierw swoimi talentami, tak by ich potencjalne ograniczenia, nie miały negatywnego wpływu na samoorganizację i współpracę (czytaj: Zacznij zwinność od siebie. Dojrzałość talentów Gallupa). Oto jak talenty mogą przeszkadzać w zarządzaniu:
| Talent Gallupa | Niedojrzała wersja | Jako lider | Wpływ na zespół |
| Aktywator Activator | Działam bez namysłu. | Jako lider Najpierw działam, potem myślę – inicjuję zbyt szybko, bo analizy mnie męczą. W zarządzaniu deleguję bez głębszej refleksji: komu, dlaczego i jak zlecić. Rozpoczęcie zadania ważniejsze niż czyjeś zaangażowanie. | 🔸generowanie ryzyka niepowodzeń z uwagi na zbyt pochopne 🔸działanie praca „na skróty” |
| Analityk Analitycal | Grzęznę w szczegółach, ciągle kwestionuję otrzymane dane lub odpowiedzi. | Jako lider Nigdy nie jestem w pełni zadowolony, podważam i weryfikuje rezultaty pracy swoich współpracowników. W zarządzaniu nadmiernie ograniczam lub przedłużam proces decyzyjny. | 🔸nadmierna kontrola 🔸brak zaufania 🔸ograniczona autonomia decyzyjna |
| Bezstronność Consitency | Realizuję zasady bez wyjątku, niezależnie od sytuacji. | Jako lider Zasady są dla mnie ważniejsze niż pragmatyzm czy relacje. Każdym zarządzam tak samo. | 🔸nieelastyczność we współpracy 🔸niedocenianie wyjątkowości ludzi |
| Bliskość Relator | Utrzymuję relacje i pracuję tylko z tymi, których znam i lubię. | Jako lider Ufam tylko moim ziomkom. W zarządzaniu tworzę zaufane grupy trzymające władzę. | 🔸braku zaufania i otwartości na pogłębianie relacji z innymi 🔸brak integracji w zespole |
| CZAR Woo | W relacjach liczy się dla mnie ilość, nie jakość. | Jako lider Moje relacje są powierzchowne i nie szukam sposobów, by je pogłębić. | 🔸braku zaufania do lidera 🔸brak integracji w zespole |
| Dowodzenie Command | Idę na przód bez namysłu i uparcie trzymam się swojego punktu widzenia. | Jako lider Onieśmielam innych swoją pewnością i poczuciem sprawczości. W zarządzaniu narzucam swoje decyzje. | 🔸strach lub niechęć do otwartego dzielenia się opiniami w zespole 🔸brak autonomii decyzyjnej w zespole |
| Dyscyplina Discipline | Uparcie trzymam się swoich planów i rutyn bez względu na okoliczności. | Jako lider Hamuję lub ograniczam zmiany, które blokują rutyny lub plany. W zarządzaniu sztywno trzymam się ram i procedur. | 🔸nieelastyczność we współpracy |
| Elastyczność Adaptability | Dryfuję tam, gdzie niesie mnie życie. | Jako lider Często zmieniam priorytety i nie trzymam się planów. W zarządzaniu koncentruję się tylko na pracy bieżącej, unikam pracy nad strategią. | 🔸brak wizji lub jasnego długofalowego celu w zespole |
| Empatia Empathy | Przejmuję bagaż emocji innych na siebie. | Jako lider Emocje rządzą mną w relacjach i ograniczają w podejmowaniu trudnych decyzji. W zarządzaniu ludzie i ich dobre samopoczucie, ważniejsze są niż zadania. | 🔸nierozwiązane konflikty lub trudne emocjonalnie kwestie |
| Indywidualizacja Individualization | Chcę usatysfakcjonować każdego. | Jako lider W ocenie negatywnych zachowań współpracowników oraz rezultatów ich pracy szukam zawsze usprawiedliwień. W zarządzaniu pracuję z jednostkami i nie widzę zespołu jako grupy. | 🔸brak integracji w zespole jako całości |
| Integrator Integrator | Chcę integrować wszystkich i dlatego obniżam swoje wymagania. | Jako lider W każdym widzę wartość i integruję z grupą „na siłę”. W zarządzaniu uciekam od trudnych decyzji. | 🔸nierozwiązane konflikty lub trudne emocjonalnie kwestie |
| Intelekt Intellection | Uciekam w samotność by rozmawiać z „samym sobą”, stronię od ludzi. | Jako lider Pracuję sam i unikam pracy zespołowej. W zarządzaniu przedkładam pracę solo ponad angażowanie innych w podejmowanie decyzji. | 🔸brak umiejętności współpracy 🔸brak integracji w zespole |
| Komunikatywność Communication | Ludzie mnie słyszą, ale nie słuchają. | Jako lider Dużo mówię mało słucham. W zarządzaniu najważniejszy jest mój głos. | 🔸brak wysłuchania czy zrozumienia wśród współpracowników 🔸brak otwartej komunikacji 🔸obniżenie produktywności – dużo gadania, mało działania. |
| Kontekst Context | Syndrom: „bo myśmy zawsze tak to robili” | Jako lider Tkwię w przeszłości i trzymam się tego co już znam. W zarządzaniu koncentruję się na starych rozwiązaniach, unikam niesprawdzonych rozwiązań. | 🔸brak otwartości na zmianę i nowości |
| Maksymalista Maximizer | Nic nie jest wystarczająco dla mnie idealne. | Jako lider Irytuję się, gdy pracuję ze słabszymi. W zarządzaniu jestem wybredny wobec rezultatów prac. | 🔸braku zaufania 🔸nierównomierny rozwój kompetencyjny pracowników – stawianie tylko na dobrych |
| Naprawianie Restorative | Skupiam się wyłącznie na słabościach, lukach, niedociągnięciach i brakach. | Jako lider Jestem krytyczny. W zarządzaniu nawet w dobrze wykonanej robocie skupiam się na niedociągnięciach. | 🔸brak doceniania i pochwał |
| Odkrywczość Ideation | Ciągle szukam czegoś nowego lub intrygującego. | Jako lider Jestem niecierpliwy i nieprzewidywalny. W zarządzaniu nudzę się rutyną i generuję niepotrzebną pracę. | 🔸brak konsekwencji 🔸zmienność priorytetów i zadań |
| Odpowiedzialność Responsibility | Biorę na siebie za dużo pracy, a potem czuję zewnętrzną presję, by dostarczyć to, do czego się zobowiązałem. | Jako lider Jestem mikromenadżerem. W zarządzaniu ściśle kontroluję oddelegowaną pracę. | 🔸brak zaufania 🔸ścisła kontrola 🔸przeładowanie zadaniami |
| Optymista Positivity | Chowam się za różowymi okularami. | Jako lider Uciekam przed trudnymi relacjami i emocjami. W zarządzaniu unikam tych co widzą negatywy – wchodzę pochopnie w ryzykowne zadania. | 🔸nierozwiązane konflikty 🔸generowanie ryzyka niepowodzeń |
| Organizator Arranger | Nudzę się rutyną i generuję niepotrzebną zmienność tego co jest ważne. | Jako lider Jestem mistrzem chaosu. W zarządzaniu działam niekonsekwentnie, generuję zbyt dużą dynamikę priorytetów. | 🔸nadmierna zmienność zadań i oczekiwań 🔸brak poczucia tego co jest ważne |
| Osiąganie Achiever | Biorę na siebie zbyt dużo zadań. Jestem zajęty, ale nieproduktywny. | Jako lider Cisnę, by robić więcej (zamiast mądrzej). W zarządzaniu zadania są ważniejsze niż ludzie. | 🔸nadmierne oczekiwania 🔸brak balansu praca – odpoczynek |
| Poważanie Significant | Szukam głasków – muszę być widoczny i słyszany. | Jako lider Skupiam uwagę na sobie. We współpracy otaczam się pochlebcami. | 🔸brak otwartej komunikacji i szczerości |
| Pryncypialność Belief | Nie toleruję tych, którzy mają odmienne od moich wartości lub zasady. | Jako lider Liczę się z opinią tylko tych, którzy są podobni do mnie. W zarządzaniu zasady są ważniejsze niż ludzie. | 🔸brak otwartej komunikacji i zrozumienia 🔸brak integracji |
| Rozwaga Deliberative | Nadmierna ostrożność powstrzymuje mnie przed działaniem. | Jako lider Hamuję zmiany w obawie przed porażką. W zarządzaniu nadmiernie wydłużam proces decyzyjny, bo muszę mieć pewność, że będzie bezpiecznie. | 🔸brak otwartości na innowacje |
| Rozwijanie innych Developer | Jeśli wystarczająco się postaram, mogę rozwinąć każdego bez względu na czyjeś zdolności. | Jako lider Pomagam na siłę skazanym na porażkę. W zarządzaniu inwestuję zbyt dużo czasu w niezaangażowanych współpracowników. | 🔸obniżanie produktywności i efektywności całego zespołu |
| Rywalizacja Competition | Nie umiem przegrywać. | Jako lider Jestem ego-menadżerem. W zarządzaniu stawiam tylko na siebie – inni to moja konkurencja. | 🔸brak gry zespołowej 🔸brak integracji konflikty |
| Strateg Strategic | Zbyt szybko sortuję różne opcje i nie liczę się z opiniami innych. | Jako lider Innym współpracownikom trudno nadążyć za moim tokiem myślenia, w tym przyczyn krytycznego oglądu. W zarządzaniu nie dostarczam wystarczających wyjaśnień moich decyzji. | 🔸brak otwartej komunikacji 🔸brak zrozumienia wyborów decyzyjnych 🔸brak zaufania |
| Uczenie się Learner | Szybko nudzę się tym czego się uczę. | Jako lider Wchodzę ciągle w nowości, bo to, co już znam mnie nudzi. W zarządzaniu uczenie nowych rzeczy ważniejsze jest niż produktywność | 🔸obniżanie produktywności |
| Ukierunkowanie Focus | Widzę tylko cel. | Jako lider Praca nad relacjami w zespole to nie zadania, lecz rozpraszacz. W zarządzaniu cele są ważniejsze niż ludzie. | 🔸nadmierna presja na zadania 🔸brak balansu zadania – ludzie |
| Wiara w siebie Self-Assurance | Wiem i już! | Jako lider Moje opinie są zawsze słuszne i nie liczę się głosem innych. W zarządzaniu zabieram innym autonomię decyzyjną. | 🔸brak otwartej komunikacji 🔸brak empowermentu |
| Wizjoner Futuristic | Żyję w świecie moich wizji i marzeń. | Jako lider Działam w oderwaniu od realiów. W zarządzaniu unikam przyziemnych problemów, bieżących i operacyjnych zadań. | 🔸brak balansu strategia – praca operacyjna |
| Współzależność Connectedness | Uciekam w nadmierny idealizm i determinizm – każde zdarzenie objaśniam: „tak miało być”. | Jako lider Nie doceniam w pełni realiów negatywnych wydarzeń. W zarządzaniu przyjmuję pasywną postawę wobec zmian. | 🔸bierność wobec zmian 🔸możliwe utracone szanse |
| Zbieranie Input | Zbieram wszystko, bez względu na użyteczność. | Jako lider Gromadzę i przetwarzam nadmiar danych. Wprowadzam chaos informacyjny. W zarządzaniu grilluję innych zadając zbyt wiele pytań. | 🔸brak jasności i transparentności tego co jest ważne |
| Zgodność Harmony | Zgadzam się ze wszystkimi. | Jako lider Unikam konfliktów i nie mam swojego zdania. W zarządzaniu unikam jednoznacznych decyzji lub jasnego wyrażania własnych opinii. | 🔸brak (jasnych) decyzji 🔸brak konsekwencji w decyzjach 🔸nierozwiązane konflikty |
Więcej inspiracji znajdziesz w mojej książce Manager 3.0 – sztuka zarządzania bez rządzenia.
obrazek z wykorzystaniem stickman by @zdeneksasek na podstawie licencji canva.com